KŁAMSTWO i jego badanie
Charakterologiczne motywy kłamstwa.
Zobacz też:
SZKOLENIA
USŁUGI EKSPERCKIE
WSPARCIE METODYCZNE
KONSULTACJE
z tej dziedziny
Motywy kłamstwa można rozpatrywać w różnych aspektach. Niewątpliwie kłamstwo z reguły ma na celu osiągnięcie jakiegoś rezultatu. Niekiedy ważnego, niekiedy błahego. Czasem cel jest pozytywny czasem negatywny. Intencje kłamcy bywają dobre i złe. Bywa także, że wspomniany cel do osiągnięcia przez kłamstwo nie jest związany z przedmiotem (tematem) kłamstwa.
Motywy kłamstwa można także badać w odniesieniu do osobowości kłamiącego.
Charakter kłamcy determinuje motywy popychające go do kłamstwa. Oczywiście określony charakter nie zmusza do kłamania z przypisanych mu motywów, ale może skłaniać ku takiemu właśnie postępowaniu. Motywatory kłamstwa są tutaj silniejsze niż w przypadku innych kłamstw co powoduje zwiększoną podatność (skłonność) na kłamanie z tych właśnie powodów czy dla osiągnięcia takich a nie innych celów.
Przykładowe motywy kłamania przypisane do charakteru (typu osobowości) kłamcy są następujące:
• osoba - charakter DOMINUJĄCY najczęściej posługuje się kłamstwem celem szybszego dojścia lub utrzymania władzy lub uniknięcia niechcianego wyboru.
• osoba - charakter DOSTOSOWUJĄCY SIĘ najczęściej posługuje się kłamstwem celem uniknięcia konieczności podjęcia wyboru lub decyzji w sytuacji presji.
• osoba - charakter MAKSYMALISTA najczęściej posługuje się kłamstwem celem przyspieszenia realizacji swoich wizji, planów i zamierzeń.
• osoba - charakter INSPIRUJĄCY najczęściej posługuje się kłamstwem celem uzupełnienia często nie pamiętanych faktów przez wykorzystanie swoich umiejętności twórczych, uniesienia i inspiracji.
• osoba - charakter ODKRYWCZY najczęściej posługuje się kłamstwem celem wydobycia, wyłudzenia, przedostania się do ciekawych informacji.
• osoba - charakter WERYFIKUJĄCY najczęściej posługuje się kłamstwem nie ma zamiaru kłamać, gdyż kłamstwo jest sprzeczne z jego naturą wykrywania sprzeczności, natomiast lubi je ujawniać.
• osoba - charakter SYSTEMATYCZNY najczęściej posługuje się kłamstwem celem ochrony swoich planów przed nieusystematyzowanymi i niezorganizowanymi przełożonymi, którzy mogliby zaburzyć realizację jego planów.
• osoba - charakter ASEKURACYJNY najczęściej posługuje się kłamstwem celem uniknięcia przewidywanego niebezpieczeństwa lub zagrożenia, jeśli jego argumenty nie docierają w trakcie jego ostrzeżeń.
• osoba - charakter OSZCZĘDNY najczęściej posługuje się kłamstwem celem uniknięcia marnotrawstwa, nieoszczędności lub celem zaoszczędzenia na czymś lub kimś.
• osoba - charakter HARMONIJNY najczęściej posługuje się kłamstwem celem uniknięcia konfliktu, kłótni, sprzeczki, waśni. Najczęściej stosuje "bezpieczną" wersję kłamstwa - "białe kłamstwo" które jest alternatywą dla "owijania w bawełnę".
• osoba - charakter EMPATYCZNY najczęściej posługuje się kłamstwem celem uniknięcia niemiłej dla kogoś sytuacji, emocji itp., gdyż sam rozumie, jakby się w takiej sytuacji czuł (ocenianie wg swoich przekonań i ze swojego punktu widzenia – niekoniecznie słusznie). Często stosuje "bezpieczną" wersję kłamstwa - "białe kłamstwo".
• osoba - charakter ZADANIOWY najczęściej posługuje się kłamstwem gdy chce ochronić wykonywanie swoich zadań przed osobami rozpraszającymi go innymi wg niego nieistotnymi sprawami.
• osoba - charakter RÓWNOWAŻĄCY najczęściej posługuje się kłamstwem celem ukrycia prawdy przed niesprawiedliwymi działającymi z premedytacją ze złych pobudek, żeby nie wyprowadzić ich z błędu, żeby dotknęła ich kara.
Rozpoznanie motywów kłamstwa jest istotne z punktu widzenia jego badania i oceny, a umiejętne ujawnienie tych motywów wobec kłamiącego w połączeniu z innymi technikami prowadzenia wywiadu (przesłuchania) może być skutecznym motywatorem dla badanego do powiedzenia prawdy.